Dişlerin görünümünün, dış görünüşünü önemseyen kişiler için ayrı bir önemi vardır. Özellikle ne kadar beyaz oldukları, ilk dikkati çeken özelliklerindendir. Dişlerin, istenilen beyazlığa ulaşabilmesi için birçok yöntem vardır. Günümüz diş hekimliğinde, gelişen teknoloji sayesinde artık daha az çaba harcayarak çok daha kısa sürede oldukça etkili bir beyazlatma sağlamak mümkün. Diş beyazlatma yöntemleri, dişlerin durumuna göre değişkenlik gösterir. Hangi diş beyazlatma yönteminin seçileceğine kişiye özel, kişinin kendi diş yapısı incelenerek karar verilir. Dişlerin renklenmelerinin belli nedenleri vardır. Bunları genel olarak; içten renklenmeler ve dıştan renklenmeler olarak ayırabiliriz.
İçten renklenmelerin nedenleri:
- Herhangi bir şekilde oluşan travma sonucu grileşme,
- Yaşa bağlı olarak diş taşı birikmesiyle zamanla renginin değişmesi yani sararması,
- Amalgam (gri, metal) dolgunun içeriğindeki metal iyonlarının, zamanla ortaya çıkan korozyon nedeniyle dentin kanallarına sızması sonucu siyah veya gri renk alması,
- Kök kanal tedavisi sırasında diş sinirlerinin (yani pulpanın) tam temizlenememesi sonucu siyahımsı renklenme,
- Kanal tedavisi sonrası diş kanal dolumu için kullanılan dolgu materyallerinin dişin kuron kısmından tam temizlenmemesi sonucu dişin turuncu renk alması
- Çocukluk döneminde tetrasiklin gibi bazı grup antibiyotiklerin kullanılması sonucu sarı-kahverengi lekelenmeler oluşabilir.
Lekelenmeler yüzeyel ise çeşitli beyazlatma yöntemleri uygulanarak dişlerdeki renklenmelerin giderilmesi sağlanabilir.
Dıştan renklenmelerin nedenleri:
Başta sigara olmak üzere tüketilen çay, kahve, kola, şarap, köri, soya, renkli gıdalar, meyve suları gibi yiyecek ve içecekler sıklıkla tüketildiğinde diş yüzeyinde lekelenmeler, renklenmelerle sıklıkla karşılaşıyoruz. Özellikle bu yiyecek ve içecekler tüketildikten hemen sonra dişler doğru ve düzenli olarak fırçalanmaz ise diş yüzeyinde kalan yiyecek içecek artıkları tükürükle birleşerek diş taşıyla birlikte veya sadece lekeler olarak görülebilirler.
Diş beyazlatma yöntemleri 4’e ayrılır:
- Ofis tipi diş beyazlatma (office bleaching)
- Ev tipi diş beyazlatma (home bleaching)
- Kombine yöntem (ofis ve ev) ile diş beyazlatma
- Diş içini beyazlatma (intrakoronal bleaching)
Ofis tipi diş beyazlatma yöntemleri:
Klinik ortamda, hekim kontrolünde yapılan beyazlatma işlemidir. Öncelikle varsa diş taşı temizliği yapılır ve diş üzerindeki bakteri plakları kaldırılır. Dişler cilalanır. Hekim, diş etlerini korumak için bir dişeti bariyeri uygular. Daha sonra kişi için uygun gördüğü diş beyazlatma jelini seçer ve diş yüzeyine sürer. Mavi bir ışık tutarak ortalama 40 dakikada beyazlatma işlemini tamamlar. Diş beyazlatma ajanı lazerle veya UV ışıkla aktive olur. Bu sayede, diğer yöntemlere göre ofis tipinde daha hızlı sonuç alınır.
Ev tipi diş beyazlatma yöntemleri:
Ağızdan hassas ölçü maddeleriyle ölçü alınır ve kişiye özel bir şeffaf plak hazırlanır. Bu plak oldukça incedir. Plağın içinde ilacın konulabilmesi için yeterli genişlikte bir boşluk oluşturulur. İlaç, bu boşluklara doldurulur ve ağıza takılır. Hekim kişiye uygun olan ilacı seçer ve hastaya uygulaması için verir. Plak günde 4-6 saat takılmalı ve en az 10-15 gün kullanılmalıdır. İlaç plak içerisine çok fazla konulmamalıdır. Fazla konulursa dişetlerine taşar ve bu taşkınlık dişetlerinin tahriş olmasına neden olabilir. İlacın dişetlerini tahriş etmemesi için taşan ilacın temiz bir fırçayla temizlenmesi gerekir. Ev tipi beyazlatma yöntemlerinde plağı çıkardıktan sonra sabunlu suyla yıkayıp durulayıp size özel verilen kapta saklamanız yeterlidir. Ev tipi diş beyazlatma yöntemlerinde kanal tedavisi görmüş diş veya antibiyotik renklenmesi yaşamış bir dişin rengi düzelmeyebilir. Çünkü ilacın konsantrasyonu ve ışıkla aktive edilmediği için beyazlatma gücü, bu tarz renklenmeleri geri döndürmede etkili değildir.
Ev tipi beyazlatma, genellikle diş hassasiyeti olan kişilerde ve klinik ortamda yapılan beyazlatma işleminden sonra devam seansı olarak tercih edilir.
Kombine tip diş beyazlatma yöntemleri:
Klinik ortamda yapılan beyazlatmanın ardından, kişinin daha fazla bir beyazlık istemesi durumunda tercih edilen bir diş beyazlatma yöntemidir. Ofis tipi beyazlatma yöntemi uygulandıktan sonra hassasiyete neden olmamak için 2-3 gün de ev tipi beyazlatma yöntemi uygulanır.
Diş içi diş beyazlatma yöntemleri:
Kanal tedavisi görmüş dişlerde sinir dokusunun tam temizlenememesi veya kanal dolumundan sonra kanal dolgu malzemesinin dişin kuron kısmından yeterince temizlenememesi sonucu dişlerde oluşan diş içi renkleşmelerdir. Diş üzerindeki dolgu kaldırılır ve beyazlatma ajanı dişin içerisine yerleştirilir. Bu işleme, istenilen beyazlık sağlanana kadar haftada bir uygulanacak şekilde devam edilir. Diş içi beyazlatma sonrasında diş bir süre eski rengine geri dönebilir ancak seanslar tekrarladıkça geri dönüş yok olur. Dişin yeni rengi kalıcı olur.
Diş beyazlatma sonrası yapılması gerekenler:
İşlem sonrası ilk 24 saat hassasiyet olabilir. İşlemden hemen sonra alınan bir ağrı kesici sayesinde rahatlama sağlanır. Hassasiyet herkeste olmaz, olursa da geçici olduğu unutulmamalıdır; bu durum 24 saat sonra tamamen geçer.
İlk iki gün çok önemlidir. Beyazlatma ajanı, beyazlatma yapıldıktan sonraki iki gün daha etkisini devam ettirir. Özellikle ilk iki gün ve daha sonraki bir hafta boyunca renkli gıda (çay, kahve, kola, şarap, köri, soya, renkli gıdalar, meyve suları) yenilip içilmemesi önerilir.
İlk 24 saat sigara içilmemesi de önerilir. Daha sonraki günlerde de mümkün olduğunca az içilmesi önemlidir.
Diş bakımı eskisi gibi devam ettirilir.
Diş beyazlatma yöntemlerinin kalıcılık süresi ortalama 6 ay-1 yıl arasıdır. Yılda bir beyazlatma, ek seanslarla desteklenirse kalıcı hale gelmesi sağlanmış olur.
Diş beyazlatma tedavisi sonrası herkesin dişi aynı tonda açılmayabilir veya herkesin dişi aynı renk olmayabilir. Her dişin kendi yapısı vardır ve o doğrultuda beyazlar. 6 ayda bir rutin kontrollerinizi aksatmamanız, düzenli fırçalama ve bakıma devam etmeniz, beyazlatmanın daha kalıcı olabilmesinde en önemli etkenlerdir.
