Çene eklemi rahatsızlıkları ve çene kitlenmesi ; çiğneme kaslarının,eklemin ve bu eklemin çevresindeki yapıların etkilendiği klinik durumdur. Bruksizm, diş sıkma anlamına gelmektedir ve çene eklemi rahatsızlarının etiyolojisinde yer alan parafonksiyonel bir alışkanlıktır. Eklem bozuklukları toplumun yaklaşık %10’unda, bruksizm ise %8-20’sinde görülür. Çene eklemi rahatsızlıkları ve bruksizmin ortaya çıkış nedenlerinde birçok faktör etkilidir ve bu faktörler arasında etkileşimler bulunmaktadır. Biyomekanik, nöromüsküler, nörobiyolojik ve psikolojik faktörler bu hastalığa katkıda bulunur.
Eklem hastalıklarında doğru tanıyı koymak için etyolojisini ve semptomlarını tam olarak saptamak gerekir. Eklem hastalıklarının semptomları çok belirgin olmasına rağmen etyolojisi oldukça kompleks olabilir. Bu hastalıkları semptom ve etyolojilere göre ayırmak, doğru tedavi yöntemini bulmamıza yardımcı olmaktadır.
Hasta Muayenesinde:
– Semptomların başlangıç zamanı
– Olabilecek etyoloji
– İlerleme süreci
– Ağrının lokalizasyonu
– Eklem sesleri
– Diğer tedaviler ve etkileri sorgulanmalıdır.
Çene Eklemi Rahatsızlıkların Olası Nedenleri
Yapılan araştırmalar, çene ekleminde görülen hastalıkların tek bir nedenden dolayı oluşmayıp birden fazla etkenin bir arada görülmesi sonucu ortaya çıkacağı söylenmiştir.
– Yaş
– Genetik
– Ağzın hatalı kapanışı
– Ortodontik problemler
– Travma
– Parafonksiyonel alışkanlıklar (Diş sıkma, diş gıcırdatma, kalem-dudak-tırnak ısırma, pipo kullanımı ve tek taraflı çiğneme vs. gibi alışkanlıklar)
– Psikolojik faktörler ve stres
Çene Eklemi Rahatsızlıklarda Gözlenen Klinik Bulgular
En sık görülen belirtiler:
– Eklemde ses
– Çene kitlenmesi
– Ağız açılması sırasında çenenin tek tarafa doğru kayması
– Çenede asimetri
– Ağız açmada kısıtlılık
– Eklem ve yüz ağrısı
– Baş-boyun ağrısı
– Kulak ağrısı
– Çiğneme sırasında çenede görülen ağrılar
Eklem içinde oluşan yapısal bozulmalara bağlı olarak birçok klinik belirti oluşur. En sık görülen belirti ağız açmada kısıtlılık ile eklemde ve yüzde oluşan ağrılardır. İlerleyen eklem semptomlarıyla birlikte eklem ağrısına kulak ağrısı ve baş-boyun ağrısı da eşlik eder. Enflamasyon ilerledikçe bölgede şişlik, ateş ve kızarıklık görülür. Bunlara ek olarak muayene sırasında eklem bölgesinde ağrı ve çiğneme kaslarında hassasiyet gözlenir. Eklem sesleri var olan hastalığa göre değişiklik göstermektedir. Hastalığın başlangıcında klik sesi duyulurken hastalık ilerledikçe klik sesi yerine çene kitlenmesi söz konusu olmaktadır.
Kliniğimizde bulunan uzman diş hekimlerinden randevu almak için bizimle iletişime geçin.
Çene Eklemi ve Çene Kitlenmesi Tedavisi
– Medikal Tedavi (antienflamatuar ilaçlar, kas gevşeticiler, sedatifler, antidepresan ilaçlar)
– Gece plağı tedavileri
– Fizik Tedavi: Hareket egzersizleri, soğuk-sıcak tedavisi ve diyet uygulanabilir.
– Cerrahi tedavi
– Diş sıkmaya karşı çiğneme kasına botoks uygulaması
– Bunlarla birlikte ilerlemiş psikolojik şikayetleri olan hastalar için psikiyatrik yardım gerekebilmektedir.
Eklem hastalıklarının teşhis ve tedavisi, semptomlara göre yapılmalıdır. Bazen tanı metodu tedavinin kendisidir. Çene eklemi hastalıklarında bütün etkenler göz önüne alınarak tedavisinde multidisipliner yaklaşım ile hareket edilmelidir. Hastalığın tedavisi sırasında amaç var olan ağrıyı azaltmak ve oluşan eklem hasarını kontrol altına almaktır. Bu rahatsızlıklarda en yaygın olarak gece plakları tercih edilir. Gece plağı kullanımındaki amaç; eklemi rahatlatmak, ağız yüksekliğini artırarak kasların aktivitesini geriletmek, eklemi travmatik kuvvetlerden korumak ve diş aşınması ile restorasyon kırılmasını önlemektir. Bu apareyler, dengeli ve optimal bir kapanış ilişkisinin yanı sıra, iskelet-kas sisteminin de stabilizasyonunu sağlar.
Gerekli durumlarda ise botoks uygulamaları devreye girmektedir. Botoks (Botulinum toksin), Clostridium Botulinum’dan üretilen bir toksindir. Kasların geçici olarak aktivasyonunu engeller. Diş sıkma tedavisinde botoks, çiğneme kası olan masseter kasına uygulanır. Çene eklemi rahatsızlıklarında diğer tedavi yöntemleri olarak ise ortodontik ve cerrahi açıdan değerlendirmeler sayılabilir. Hastanın çiğneme fonksiyonu ve kapanışı yeniden düzenlenir. Verilecek kas egzersizleri ile kaybolan kas fonksiyonları geri getirilmeye çalışılır. Ortodontik tedaviyle, var olan gelişim bozukluğunun önüne geçme, kapanış bozukluğunu düzeltme, simetrik büyümenin devamlılığını sağlama gibi hedefler amaçlanır. İskeletsel açıdan düzeltilemeyecek vakalarda ise çözüm cerrahi müdahaledir. Genel olarak cerrahi işleminin büyüme gelişim tamamlandıktan sonra yapılması önerilir.
